زبان پنجابی

از لاشار
نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۰۸، ساعت ۲۰:۲۲ توسط Mostafadaneshvar (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
Punjabi gurmukhi shahmukhi.png

زبان پنجابی (به الفبای گورمکهی:ਪੰਜਾਬੀ) یک زبان هندوآریایی است که مردم پنجابی در هند، پاکستان و بیشتر سیک‌های پراکنده در دنیا به آن سخن می‌گویند. این زبان متعلق به زیرگروه هند و ایرانی از خانواده زبان‌های هند و اروپایی است که پیوند نزدیکی با زبان‌های پوتوری و رومنی دارد. پنجابی زبانی نواخت‌بر است که این ویژگی برای یک زبان هند و اروپایی غیرعادی است.

ویژگی‌ها

پنجابی بسیار نزدیک به زبان هندی و در نتیجه به زبان اردو است. زبان پنجابی با آنکه نوشتاری نیست اما مهمترین زبان پاکستان به شمار می‌رود. زبان نوشتاری در این کشور، اردو است<ref>مالرب، ۱۳۸۲، ص ۲۳۳</ref>. برخی منابع این زبان را به دو لهجه شرقی و غربی تقسیم می‌کنند.

دبیره

در هند این زبان با الفبای ویژه‌ای مشتق از خط دوانگاری به نام گورمکهی (به معنی دهان گورو یا دهان مرشد) نوشته می‌شود. پنجابی زبان سیک‌ها نیز می‌باشد<ref>مالرب، ۱۳۸۲، ص ۲۳۳</ref>. در استان پنجاب پاکستان برای نگارش این زبان از خط شاه‌مکهی (به معنی از دهان شاهان) استفاده می‌شود که نسخه‌ای تغییر یافته از خط ایرانی نستعلیق (الفبای عربی) است.

لهجه‌ها و توزیع جغرافیایی

پنجابی که یکی از زبان‌های پرگویشور جهان به شمار می‌آید، زبان رسمی ایالت هندی پنجاب و از زبان‌های رایج چندیگر مرکز این ایالت است. پنجابی همچنین دومین زبان رسمی دهلی و هریانا است. این زبان در نواحی مجاور از قبیل کشمیر (معروف به دوگری) و هیماچال پرادش نیز گویشور دارد. پنجابی به عنوان یک زبان اصلی در استان پنجاب پاکستان (و در بسیاری از جاهای پاکستان) صحبت می‌شود با این وجود، پنجابی در این استان، زبانی رسمی نیست و نخبگان زبان‌های اردو و انگلیسی را ترجیح می‌دهند.

گویشوران

گویشوران زبان پنجابی عمدتا در کشورهای پاکستان (۸۰ میلیون نفر)، هند (۳۰ میلیون نفر)، بریتانیا، ایالات متحده، کانادا، برمه، فیلیپین و شهر دوبی زندگی می‌کنند.

پانویس

<references/>

منابع

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Punjabi language»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ‏‏۱ ژوئیهٔ ۲۰۰۸).