کرمان
کرمان مرکز استان کرمان ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان کرمان قرار دارد و جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۵۱۵۱۱۴ نفر بوده است.
پیشینه[ویرایش]
قلعه دختر و قلعه اردشیر از آثار دوران ساسانی در مشرق شهر كنونی كرمان- كه هنوز خرابه‌های آنها برجاست – گواه بر این است كه لااقل در زمان اردشیر بابكان در همین محل، شهری آباد یا قلعه‌‌ای مهم وجود داشته است.
مؤلف جغرافیای كرمان معتقد است كه حدود ۲۲۰ پیش از میلاد، به هنگام فتح كرمان به دست اردشیر این محل «گواشیر» نام داشته و مركز ولایت كرمان بوده است بنا به گفته هرودت كرمانیا از قبایل دوازده گانه ایران می باشد و ساتراپی چهاردهم (دارا) مشتمل بر ایالت كرمان بوده است .
در روایات اساطیری آمده است كه كیخسرو كرمان و مكران را به رستم بخشید همچنین نشانی هایی از فرمانروایی بهمن بر این خطه میدهند آنگاه روایت تاریخی این سرزمین آغاز میشود و اینكه در زمان هخامنشیان كوروش آن را تبعید گاه نونید قرار داد سپس سخن از حكومت اشكانیان را شكست داد و فرزند خود را كه او هم اردشیر نام داشت به حكومت كرمان گماشت گویند كرمان آخرین پناهگاه یزدگرد سوم پادشاه ساسانی بوده است .
در زمان حكومت خلفای عباسی كرمان به شورشهای مكرر دست زد ولی هیچ یك به سامان نرسید در عصر غزنویان فرمانروایان خونریز و هوسران آرامش را از مردم گرفتند تنها در عهد سلجوقیان، حكومت ملك قاورد و فرزندانش بودكه در كرمان روی رفاه و آسایش دید و آثاری چون مسجد ملك پدید آمد پس از حكومت 150 ساله سلاجقه باز بلای غز بر كرمان نازل شد با حمله مغول براق حاجب از سرداران قراختائیان كرمان را به تصرف در آورد از اعقاب وی تركان خاتون بر كرمان فرمانروایی یافت كه در آبادانی شهر كوشید و دخترش پادشاه خاتون نیز حاكمی فاضل و حامی دانشمندان بود تیموریان از سال 796 تا 834 بركرمان فایق آمدند سپس تنی چند از طایفه قراقویونلو در كرمان به قدرت رسیدند .
سلاطین صفوی از 915 هجری كرمان را به متصرفات خود افزودند در 1005 هجری، گنجعلیخان از سوی صفویه به حكومت كرمان رسید كه بر اثر تدبیر و تداوم حكومت او، شهر چندی روی آسایش و آرامش دید و زمانه برای ترقی و آبادانی مناسب شد.
در روزگار افول قدرت صفویان، افاغنه، كرمان را به جزای شهامت و مقاومت در برابر آنان به خاك و خون كشیدند و نادرشاه افشار هم هنگامی به كرمان رسید كه بر اثر كشتن رضاقلی میرزا (پسرش) به جنون آدمكشی مبتلا شده بود او دستور گردن زدن مردم بی‌گناه را صادر كرد و یكی از بزرگترین قتل عامهای معروف تاریخ كرمان را به راه انداخت...
كرمان، از کریم خان زند - كه پادشاهی مردم دوست بود- نصیبی نبرد. او نتوانست كرمان را به قلمرو قدرت خود ضمیمه كند. پس كرمان از این سلسله خبری ندید و سهل است كه به گناه حمایت از آخرین بازمانده زندیه (لطفعلی خان) گرفتار خشم آغامحمدخان قاجار شود كه به روایت تاریخ، هفت من و به روایتی بیست هزار جفت چشم از مردم بی پناه در آورد! اگر چه جانشینان او تلاش كردند تابا اعزام حاكمانی مدیر و مدبر همچون محمداسماعیل خان نوری «وكیل الملك» و «ابراهیم خان ظهیرالدوله» به باز سازی شهر كرمان، و تحبیب قلوب بپردازند، و با برپایی آثاری چون مجموعه وكیل، و مجموعه ابراهیم خان، گذشته‌ها را به نسیان و فراموشی بسپارند، معذالك اینكه اقداماتی از این قبیل در تحقق آن نظر موثر بوده یا نه، سوالی است كه پاسخش به تاریخ سپرده میشود.
- به نقل از سایت شهرداری کرمان
آب و هوا[ویرایش]
بیشتر نقاط شهر کرمان با کوه احاطه شده است. این شهر دارای آب و هوای متنوعی است. مثلاً در قسمت های شمالی که نزدیک کویر است، آب و هوای خشک و کویری، و در قسمت جنوبی آب و هوایی معتدل و دلپذیری دارد. متوسط ارتفاع این شهر از سطح دریا معال ۱۷۵۵ متر است. متوسط مقدار باران در طول سال در کرمان معادل ۱۳۵ میلی متر است. به دلیل نزدیکی کرمان به کویر لوت، این شهر در تابستان گرم و در بهار دارای طوفانهای شن می باشد، ولی بطور کلی آب و هوای این شهر به نسبت خنک است.
دیدنی ها[ویرایش]
مناطق دیدنی و توریستی شهر کرمان بیشتر مناطق تاریخی و فرهنگی است. از مهمترین نقاط دیدنی کرمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قلعه دختر و قلعه اردشیر از یادگارهای هنر معماری پیش از اسلامی است که قدیمی ترین آثار تاریخی در کرمان به شمار می روند و بقایای آن اعجاب بینندگان را بر می انگیزد. ساختمان های این قلعه روی هم به دو قسمت مجزا تقسیم می شوند. قسمتی که بر فراز قلعه نسبتاً مرتفع جنوب شرقی قرار دارد و سابقاً قلعه کوه نامیده می شد و کاملاً به علت وضعیت طبیعی از قلعه دیگر مجزاست. قسمت دوم بر تپه کوتاه تری قرار دارد و به قلعه دختر موسوم است. قلعه اردشیر در بالای تپه مرتفعی واقع شده که تا سطح جلگه قریب پانصد پا ارتفاع دارد. دیوارهای قلعه از خشت های بسیار ضخیم ساخته شده است.
- مسجد ملک که در قرن پنجم و در زمان تورانشاه سلجوقی ساخته شده است.
- آرامگاه مشتاق عليشاه که به سه گنبد نیز شهرت دارد و از آثار معماری قرن سیزدهم است.
- مسجد جامع کرمان یا مسجد جامع مظفری که از بناهای قرن هشتم هجری است. این مسجد از جمله مساجد چهار ایوانی است با سر در رفیع، صحن، ایوان و شبستان. ارزشمند ترین قسمت بنا، کاشی کاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد است.
- گنبد جبلیه از بناهای منسوب به دوره ساسانی (و بنا به روایتی منسوب به دوران سلجوقی) است که در شرق شهر کرمان قرار دارد و گنبد گبری نیز نامیده می شود. پلان گنبد هشت ضلعی و روی اضلاع آن طاق نماهای متعددی به چشم می خورد. آنچه از سبک معماری این بنا استنباط می شود این است که مربوط به اواخر ساسانیان است و یا این که در اوایل اسلام با الهام از معماری ساسانی ساخته شده است.
- یخدان مؤیدی که برای ذخیره یخ به کار می رفته است و در تقاطع خیابان ابوحامد و خورشید واقع است.
- بازار کرمان از نظر بزرگی و معماری در میان بازار های ایران خاص و مثال زدنی است.
- مجموعه گنجعلیخان این مجموعه که از میدان گنجعلیخان، مدرسه گنجعلیخان، حمام گنجعلیخان، ضرابخانه و آب انبار تشکیل می شود در زمان حکمرانی گنجعلی خان بر کرمان و در دوران حکومت صفوی ساخته شده است.
- مجموعه ابراهیم خان، ابراهیم خان ظهیر الدوله حاکم کرمان (دوره قاجاریه) با ساخت بازار، حمام، آب انبار، مدرسه و خانه مدرس، بانی این مجموعه بوده است.
- مجموعه وکیل که به دستور یکی از فرماندهان دیگر در زمان قاجاریه ساخته شده است و شامل بازار وکیل ، حمام وکیل و کاروانسرای وکیل است.
- موزه صنعتی شامل گنجینه ای غنی و دیدنی از هنرهای معاصر به ویژه نقاشی ها و مجسمه های استاد علی‌اکبر صنعتی و ... که در خیابان شریعتی و حدفاصل میدان باغ ملی و چهار راه طهماسب آباد واقع است.
- مسجد پامنار که از بناهای قرن هشتم و از آثار حکومت آل مظفر است.
- گنبد سبز یا قبه سبز که از بناهای قرن هفتم هجری است. این اثر از بنای مدرسه و آرامگاه قراختاییان کرمان تشکیل شده است. زیباترین قسمت این بنا، ایوان کاشی کاری معرق آن است که در نوع خود بی نظیر است. دو ستون پیچکی شکل در طرف ایوان نیز زیبا و جالب توجه است.
- کوه صاحب الزمان و پارک جنگل قائم با درختان انبوه کاج در كرمان از تفرجگاه های مردم کرمان است.
شهر کرمان دارای جمعیت قابل توجهی از زرتشتیان و محل برگزاری جشن ها و مراسم پیروان این آیین است. کرمان یکی از شهرهایی است که هنوز جشن سده (از جشن های ملی ایران) هر ساله در آن برگزار می شود.
خیابان ها و معابر مهم شهر
از خیابان های مشهور کرمان می توان از شریعتی، شهاب، بلوار جمهوری اسلامی، استقلال، منتظری (جهاد)، احمدی (مطهری)، خورشید، میرزاآقاخان، مولوی، حافظ، سعدی، امام خمینی، هزارویک شب و شفاو سرباز و زریسف و شاه(شاه نعمت الله ولی) یلوار بیست دو بهمن و بهمنیار یاد کرد.
جاذبه‌های طبیعی[ویرایش]
- بُندر والی آباد مجموعه چندین روستای خوش آب و هوا که در شرق و شمالشرقی کرمان واقع شده اند.از مهمترین این روستا ها می توان به دِه بالا و گینکان و دهیاری و ده یاسایی و دِه محمدشاه و ... اشاره کرد.
- کوهپایه مجموعه چندین روستا در شمال شهر کرمان که در کوهستان های شمال شهر واقعند و به خصوص در فصول گرما پذیرای بسیاری از شهروندان کرمانی برای تفریح و گذران اوقات فراغت می باشند.
- سه کُنج منطقه ییلاقی بسیار زیبا و خوش آب و هوا در شرق شهر ماهان واقع است.
- سیرچ روستایی بسیار زیبا و دیدنی در شرق شهر کرمان که محل تولد نویسنده زبر دستِ ایرانی مرادی کرمانی است.
- جوپار منطقه ای خوش آب و هوا در جنوب شهر کرمان که کوه های مرتفع آن مشهور می باشد.
- روستای داوران روستای داوران در 35 کیلومتری شرق رفسنجان و بین راه رفسنجان زرند می باشد . روستای داوران به دلیل سرسبزی .. واقع شدن در ارتفاع . داشتن باغات میوه از نقاط بسیار دیدنی در این شهرستان است اطراف این روستا کوههای بلندی است که معروفترین آنها کوه کوسه است که وجه تسمیه آن بدلیل سنگی بودن کامل و عدم رویش گیاهان در آن است - آب قنات داوران تا چند سال پیش به عنوان بهترین آب در کل منطقه رفسنجان شناخته میشده . در بالا ده و پایین ده دو برج با قدمت بیش از صد سال است که برای محافظت از شر دزدان و راهزنان مورد استفاده قرار می گرفته . اماکن زیارتی بی بی گوهر در ابتدای داوران و شفاخانه حضرت علی علیه السلام در بالای ده می باشد . . .
دانشگاه ها[ویرایش]
- دانشگاه شهید باهنر کرمان
- دانشگاه علوم پزشکی کرمان
- دانشگاه آزاد کرمان
- دانشکده فنی شهید چمران
- مجتمع آموزش عالی خواجه نصیر
- آموزشکده فنی شهید دادبین
