جیرفت

برای شهرنشینی باستانی به این نام به تمدن جیرفت بروید.

جیرُفت شهری است در استان کرمان. این شهر مرکز شهرستان جیرفت است. جمعیت شهر جیرفت بنا بر سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران، برابر 108000 نفر است.^{[{{#اگر:|[[شیوه ارجاع به منابع{{{1}}}]]|شیوه ارجاع به منابع نیازمند منبع}}]}{{#اگر: |[[رده: مقاله‌های نیازمند یادکرد/{{{2}}}]]|}}

تاریخ جیرفت

مورخین و جهانگردان عقیده‌دارند که شهر جیرفت در اثر سیل بنیان کنی نابود گردیده و خرابه‌های شهر قدیمی جیرفت در یک کیلومتری جیرفت فعلی (سبزواران) قرار دارد. خرابه‌های شهر قدیم را به عهد دقیانوس نسبت داده‌اند و از این خرابه‌ها سکه‌ها و آثار عتیقه بسیار به دست آمده‌است. جیرفت از دو کلمه (جیر) به معنی پست و پایین و (افت) به معنی افتاده تشکیل شده‌است و به طور کلی جیرفت به معنای (جلگه پست آبرفتی) است.

نام جیرفت در سال ۳۵ هجری قمری برای اولین بار به مناسبت تصرف آن توسط مجاشع بن مسعود در تاریخ ثبت شده‌است و از تاریخ نیز مکرر از آن شهر نام برده شده‌است.

به استناد گفته یاقوت حموی، جیرفت (جرودس) نام داشت. جیرفت قبل از حمله مغول یکی از شهرهای آباد و ثروتمند جهان اسلام بود. شاهراهی که از خلیج فارس و بندر هرمز عبور می‌کرد و راهی که از هندوستان و از طریق جالق امتداد می‌یافت در جیرفت به هم متصل می‌شد. همچنین کالاهای تجارتی که از هندوستان به ایران صادر می‌شد از جیرفت به سایر شهرهای ایران توزیع می‌گردید.

مارکوپولو تاجر و سیاح ونیزی از این شهر به نام (کامادای) یادکرده‌است. ظاهراً در زمان عبور وی این شهر به کلی ویران شده بود.

پايگاه خبري ، فرهنگي و اجتماعي جيرفت نيوز

مراکز باستانی و تاریخی

مقبره میرحیدر (گورخانه)

این مقبره یادگاری از دوره صفویه می‌باشد که در باغی بسیار زیبا و محصور از درختان مختلف، در اسفندقه جیرفت قرار دارد. نقشه گنبد آن از داخل چهارضلعی و در مراحل بعد به هشت طاقنما تبدیل شده و گنبد مدوری بر روی آن احداث گردیده‌است.

قلعه سموران

قلعه سموران از سنگ‌های مرمر متمایل به قرمز ساخته شده و در فاصله ۳ کیلومتری شمال‌غربی روستای رودفرق و در۶۰ کیلومتری شرق شهر جیرفت بر بلندای کوهی احداث شده‌است. چاه نسبتاً عمیق قلعه با گذشت قرون متمادی و آسیب‌های فراوان هنوز عمق خود را حفظ کرده و طریقه سنگ چینی کناره‌های آن بسیار جالب توجه می‌باشد.

ساختمان این قلعه به قرون قبل از اسلام تعلق دارد، اما در قرون اولیه اسلامی بازسازی شده‌است و در دوران حکومت سلجوقیان قلعه مشهوری بوده‌است. این قلعه به علت استحکام و موقعیت طبیعی منطقه شباهت زیادی به قلاع اسماعیلیه دارد.

جاذبه های طبیعی

ییلاقات دلفارد

یکی دیگر از ییلاقات استان کرمان، ییلاقات دلفارد می‌باشند که از توابع جیرفت به شمار می‌آید و در ۳۰ کیلومتری مسیر جیرفت ـ ساردوئیه قرار گرفته و جاده آن آسفالته‌است. دلفارد از مراکز مهم پرورش زنبور عسل و تهیه عسل است.

ییلاقات در بهشت ( در هزار )

این ییلاق در مرکز بخش ساردوئیه از بخش‌های شهرستان جیرفت در مسیر جاده راین به جیرفت و بافت قرار دارد. فاصله مرکز بخش ساردوئیه تا کرمان ۱۶۰ کیلومتر است.

در بهشت که به آن دوره بهشت نیز می‌گویند، در تابستان مرکز ییلاق عشایر کوچرو رودبار است. ساردوئیه پوشیده از درخت و جنگل است و چشمه‌های آب آن در هر گوشه می‌جوشد.

ییلاقات اسفندقه

ناحیه خوش آب و هوای اسفندقه در ۷۲ کیلومتری جیرفت و بافت قرار گرفته‌است و لذا بوته‌های اسفند آن نیز معروف است. اسفندقه یک بنای با ارزش تاریخی به نام مقبره میر حیدر یا گور خانه دارد که از دوره صفوی به یادگار مانده‌است. آب معدنی آن به آب بادگشیدکی معروف است و برای امراض پوستی و مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کوه سرشک

این کوه با ارتفاع ۴۰۴۸ متر در ۱۰۵ کیلومتری شمال‌غربی جیرفت قرار دارد و دومین قله از کوه‌های هزار است که سرچشمه رودهای رود رو و هلیل رود می‌باشد. از ارتفاعات مهم این کوه قله (دندانه هنزا) است که در غرب روستای هنزا قرار دارد و حدود ۳۶۵۰ متر ارتفاع آن می‌باشد.

جیرُفت را از سه جهت کوهستان‌هایی به ارتفاع ۴۰۰۰ متر احاطه کرده‌اند و تنها از جانب جنوب غربی به سمت تنگه هرمز در خلیج فارس سرزمین هموار دارد. این منطقه به دلیل موقعیت خاص طبیعی اش که آن را کاملاً به محاصره در آورده‌است، از مسیر گردش‌های جهانگردان و نیز تحقیقات باستان‌شناسی به دور مانده‌است. بیشتر تحقیقات در منطقه میانرودان انجام شده‌اند. بر حسب اتفاق آثار فراوانی از تمدن ناشناخته‌ای در جلگه هلیل‌رود از زیر خاک سر بیرون آوردند. تمدنی که از سپیده دم بشریت منشا می‌گیرد. ویژگی منحصر به فرد این گلدان‌های حجاری شده که در آن سیر تکوین جهان، انسان‌ها و حیوانات در سبکی بی نظیر به تصویر کشیده شده‌است، جای هیچ شک و تردیدی را برای باستان شناسان نسبت به قدمت و ظرافت فرهنگ هلیل رود باقی نمی‌گذارد. به نظر می‌رسد که فرهنگ و تمدن هلیل رود به طور مستقل از تمدن دولت _ شهرهای میان‌رودان در هزاره سوم قبل از میلاد پای به عرصه حیات نهاده‌است و به این ترتیب حتی از تمدن سومر نیز چندین سده تقدم زمانی می‌یابد.

وب سايت جيرفت www.jiroft.ir

جيرفت نيوز www.news.jiroft.ir

تمدّن جیرفت

در جیرفت تمدّنی کشف شده‌است که حدّاقل قدمت آن را برابر قدمت تمدن سومر تخمین زدند. پیشینهٔ آثار کشف شده به ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد می‌رسد. پیش از آن این باور وجود داشت که سومر قدیمی‌ترین تمدّن است. <ref>{{

1. if: {{#if: http://www.persianwonders.com/page20.html | {{#if: Jiroft, the world earliest civilization |1}}}}

 ||خطای در استفاده از الگو:یادکرد وب: پارامترهای نشانی و عنوان اجباری هستند.

}}{{

1. if:

 | {{#if: {{#if: | {{#if:  |1}}}}
   ||خطا در استفاده از الگو:یادکرد وب: پارامترهای نشانی بایگانی و تاریخ بایگانی یا باید هر دو ذکر شوند، یا هیچ‌کدام درج نشوند.

}} }}{{#if:

 | {{#if: 
   | [[{{{نشانی نویسنده}}}|{{#if: 
     | {{{نام خانوادگی}}}{{#if:  | ، {{{نام}}} }}
     | {{{نویسنده}}}
   }}]]
   | {{#if: 
     | {{{نام خانوادگی}}}{{#if:  | ، {{{نام}}} }}
     | {{{نویسنده}}}
   }}
 }}

}}{{#if:

 | {{#if: | ؛ {{{نویسندگان دیگر}}} }}

}}{{#if: |

   {{#if: 
   |  (در تاریخ )
   | {{#if: 
     | {{#if: 
       |  ({{{ماه}}} {{{سال}}})
       |  ({{{سال}}})
     }}
   }}
 |}}

}}{{#if:

 | . }}{{
 #if: 
 |  {{{ویراستار}}}: 

}}{{#if:

   | {{#if:  | {{#if: Jiroft, the world earliest civilization | [{{{نشانی بایگانی}}} Jiroft, the world earliest civilization] }}}}
   | {{#if: http://www.persianwonders.com/page20.html | {{#if: Jiroft, the world earliest civilization | Jiroft, the world earliest civilization }}}}

}}{{#if: انگلیسی | (انگلیسی) }}{{#if:

 |  ()

}}{{#if:

 | . {{{اثر}}}

}}{{#if:

 |  {{{صفحه}}}

}}{{#if: Persian Wonders

 | . Persian Wonders{{#if: 
   | 
   | {{#if:  || }}
 }}

}}{{#if:

 ||{{#if: 
   |  (در تاریخ )
   | {{#if: 
     | {{#if: 
       |  ({{{ماه}}} {{{سال}}})
       |  ({{{سال}}})
     }}
   }}
 }}

}}.{{#if:

 |  بایگانی شده از نسخهٔ اصلی در تاریخ {{{تاریخ بایگانی}}}.

}}{{#if: ۳ دی ۱۳۸۶

 |  بازدید در تاریخ ۳ دی ۱۳۸۶.

}}{{#if:

 |  «{{{نقل قول}}}»

}}</ref>

,وب سايت جيرفت www.jiroft.ir

جيرفت نيوز www.news.jiroft.ir

منابع

<references/> نوشتاری از: آنیس (Agnes) کازوناو در گاهنامه La vie شماره 3033، 16 اکتبر 2003، مترجم :رضا مصطفی زادگان، برگرفته از مجله الکترونیکی فرش ایران (برداشت آزاد). www.persianwonders.com

ca:Jiroft de:Jiroft en:Jiroft fr:Jiroft ko:지로프트 ro:Jiroft sv:Jiroft tg:Ҷеруфт ,وب سايت جيرفت www.jiroft.ir جيرفت نيوز www.news.jiroft.ir