بجار

از لاشار

بررسي فرهنگ غير مادي بلوچستان

به موضوعات و مسايلي كه قابل اندازه گيري با موازين كمي نيستند و به آساني آنها را نمي توان مقايسه و ارزيابي نمود فرهنگ غير مادي مي گويند. هنر، ادبيات، ضوابط و روابط خانوادگي از نمونه هاي فرهنگ غير مادي يك جامعه هستند و هويت فرهنگي آن جامعه را تشكيل مي دهند. تغيير و از دست دادن هر كدام از عناصر فرهنگي غير مادي ضايعه فرهنگي براي آن فرهنگ به حساب مي آيد. تغيير و تحول در عناصر غير مادي فرهنگ بسيار كند و در عين حال محافظه كارانه است. مردم نسبت به تغيير اينگونه عناصر بسيار حساس هستند. در فرهنگ بلوچي عناصر مادي و غير مادي فراواني وجود دارد كه مردم بلوچ به آنها معتقدند و آنها را مراعات مي كنند. در اين فصل به بررسي نمونه هاي فرهنگ غير مادي بلوچ مي پردازيم و هريك را به فراخور موقعيت توضيح خواهيم داد. بجار كمك به هم نوع از ويژگي هاي پسنديده بشري است. انسان موجودي اجتماعي است و حيات و كمال او در گرو زندگي اجتماعي او است. او در شادي و غم به يار و ياور نياز دارد. او نياز دارد كه در شادي ديگران به او كمك كنند و ديگران را در اين شادي شريك كند. در بلوچستان مردم نيز در مراسم هاي گوناگون مردم سعي مي كنند به همنوعان خود كمك كند. اين كمك ممكن است كمك مالي يا غير مالي باشد اما همه دوست دارند در مراسم هاي گوناگون به يكديگر كمك كنند. آنها سعي مي كنند تا با كمك خود باري را از دوش فرد بردارند. "بجار" يكي از اين نوع همياري هاي مردم بلوچ است. بجار در واقع كمكي است افراد و آشنايان به هزينه عروسي شخص كمك مي كنند. هر كس به فراخور وضعيت مالي خود سعي مي كند به داماد مقداري پول كمك كند. اين كمك گاهي غير نقدي نيز ارائه مي شود مانند گوسفند،پارچه و غيره. اما معمولا كمك هاي نقدي را بجار مي نامند. كمك نكردن به اين امر كاري ناپسند است و در ميان مردم بلوچ عيب شمرده مي شود. بل کپوت تو نالگاں وشتوارانی من ء کشتگ زهيراني چم خماراني