مست توکلی

از لاشار

طوق علی مست (مست توکلی) سخنسرایی بلوچی زبان از قبیلۀ درکانی شاخی از شیرانیها بود در حدود 1240 در دیهه کاهان بدنیا آمد. کودکی او در گله بانی به سر شد. دوران گله بانی سرزمین خود را شناخت و به آن بستگی استوار کرد. با قبیله خود در معرکه ها هم شرکت نمود. از اول سفر را خیلی دوست داشت برای زیارات مزارهای اولیا چون شهباز قلندر در سهون، سخی سرور در دیره غازی خان، غوث بهاء الحق سهروردی در مولتان رفت و حتی از دهلی هم که مرکز بزرگ فرهنگ اسلامی در هند بود دیدن کرد. این مسافرتها و زیارتها در زندگانی شاعر حتماً تأثیری داشته است ولی پیشامدی، مسیر زندگانیش را بکلی عوض کرد. در صحرا زنی سمّو نام را دید که از اول شوهر داشت ولی طوق علی اینقدر تحت تأثیر سمّو رفت که دیگر هوش و حواس را از دست داد و به لقب مست معروف شد او در سمّو جلوۀ حسن ازل را مشاهده کرد و همه عمر در ستایش سمّو و حُسنِ او به سر برد سمّو بزرگترین موضوع شعر طوق علی است بعلاوه به نعت رسول، منقبت شهداء کربلا و بزرگان دین و مطالب عرفانی و اخلاقی نیز توجه داشته است. او به حج نیز رفت در زندگانیش بعضی کرامات به او منسوب شد بنابرین مورد احترام مردم بلوچستان شد. مرقدش نزد کوهلو امروز نیز مرجع ارادتمندان است که او را ولیِ کامل می دانند.