بلوچ: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحهٔ جدید: thumb|250px|توزیع جغرافیایی قوم بلوچ (با رنگ صورتی نشان داده شده‌است) ...) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
'''بلوچ''' نام یکی از اقوام ایرانی در [[ایران]] و [[پاکستان]] و [[افغانستان]] است. مردم بلوچ‌تبار در جنوب شرقی ایران و شرق پاکستان ساکنند. [[زبان بلوچی]] یکی از [[زبان‌های ایرانی]] شاخه شاخه شمال غربی است. | '''بلوچ''' نام یکی از اقوام ایرانی در [[ایران]] و [[پاکستان]] و [[افغانستان]] است. مردم بلوچ‌تبار در جنوب شرقی ایران و شرق پاکستان ساکنند. [[زبان بلوچی]] یکی از [[زبان‌های ایرانی]] شاخه شاخه شمال غربی است. | ||
نخستین ظهور بلوچان در آثار تاریخی در کتاب [[حدودالعالم]] (۹۸۲م/۳۷۲ق) و نیز در [[مقدسی]] (حدود ۹۸۵/م/۳۷۵ق) با نام بلوص است. | نخستین ظهور بلوچان در آثار تاریخی در کتاب [[حدودالعالم]] (۹۸۲م/۳۷۲ق) و نیز در [[مقدسی]] (حدود ۹۸۵/م/۳۷۵ق) با نام بلوص است. | ||
در [[شاهنامه]] ذکر مسکن این [[قوم]] در حدود شمال [[خراسان]] امروزی آمده‌است. در کتابهای جغرافیائی از این ملت (همراه با طایفه کوچ - یا قفص) در حدود [[کرمان]] یاد می‌شود. پس از آن بر اثر عوامل تاریخی این ملت بلوچ به کناره‌های [[دریای عمان]] رسیده و در همانجا اقامت کردند. اکنون قسمتی از بلوچان در دورترین قسمت جنوب شرقی ایران و قسمتی دیگر در غرب کشور پاکستان امروزی جای دارند. مجموع این ناحیه [[بلوچستان]] خوانده می‌شود که بر حسب مرزهای سیاسی به بلوچستان ایران، و [[بلوچستان پاکستان]] تقسیم می‌شود. گروهی از بلوچان نیز در قسمت جنوبی افغانستان و جنوب غربی [[پنجاب]] و طوایفی از آنها نیز در کرمان و [[لارستان]] و [[سیستان]] و خراسان و [[ارمنستان]] و کشورهای عربی سکونت دارند. بعضی مهاجران بلوچ در جستجوی کار و کسب معاش به گرگان و حتی [[جمهوری ترکمنستان]] رفته و در آن نواحی ساکن شده‌اند. | در [[شاهنامه]] ذکر مسکن این [[قوم]] در حدود شمال [[خراسان]] امروزی آمده‌است. در کتابهای جغرافیائی از این ملت (همراه با طایفه کوچ - یا قفص) در حدود [[کرمان]] یاد می‌شود. پس از آن بر اثر عوامل تاریخی این ملت بلوچ به کناره‌های [[دریای عمان]] رسیده و در همانجا اقامت کردند. اکنون قسمتی از بلوچان در دورترین قسمت جنوب شرقی ایران و قسمتی دیگر در غرب کشور پاکستان امروزی جای دارند. مجموع این ناحیه [[بلوچستان]] خوانده می‌شود که بر حسب مرزهای سیاسی به بلوچستان ایران، و [[بلوچستان پاکستان]] تقسیم می‌شود. گروهی از بلوچان نیز در قسمت جنوبی افغانستان و جنوب غربی [[پنجاب]] و طوایفی از آنها نیز در کرمان و [[لارستان]] و [[سیستان]] و خراسان و [[ارمنستان]] و کشورهای عربی سکونت دارند. بعضی مهاجران بلوچ در جستجوی کار و کسب معاش به گرگان و حتی [[جمهوری ترکمنستان]] رفته و در آن نواحی ساکن شده‌اند. | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
[[نتوزهی]]([[میرجاوه]] [[لادیز]] [[جون آباد]])، [[گنگوزهی]]([[گزو پشت کوه]])، [[حسین بر]](گشت سراوان جالق)، [[میرکازهی]]([[اسکل آباد]])، [[زنگی زهی]]([[سراهی خاش]])، [[بهادرزهی]]([[سازینک]])، [[جری زهی]] ([[زاهدان]])، [[شنبه زهی]]، [[شه کرم زهی]] می‌باشد. که در مرکزیت [[خاش]] و مناطق [[میر جاوه]] [[گوهرکوه]] میباشند. | [[نتوزهی]]([[میرجاوه]] [[لادیز]] [[جون آباد]])، [[گنگوزهی]]([[گزو پشت کوه]])، [[حسین بر]](گشت سراوان جالق)، [[میرکازهی]]([[اسکل آباد]])، [[زنگی زهی]]([[سراهی خاش]])، [[بهادرزهی]]([[سازینک]])، [[جری زهی]] ([[زاهدان]])، [[شنبه زهی]]، [[شه کرم زهی]] می‌باشد. که در مرکزیت [[خاش]] و مناطق [[میر جاوه]] [[گوهرکوه]] میباشند. | ||
==بزرگان بلوچ== | |||
*[[فیض محمد بلوچ]] | |||
*[[عباس پروین]] | |||
*[[دادشاه]] | |||
*[[رحم علی]] | |||
*[[حمل جییند]] | |||
*[[کمال خان هوت]] | |||
*[[مير پسند خان]] | |||
*[[شهباز قلندر]] | |||
*[[سید ظهور شاه هاشمی]] | |||
*[[مست توکلی]] | |||
*[[ملا فاضل]] | |||
== پانویس‌ها == | == پانویس‌ها == | ||
اِلفِنباین، یوزف، ''بلوچی'' در ''راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم، زبان‌های ایرانی نو''، ویراستار اشمیت رودیگر، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۸۲-۱۳۸۳، ص۵۷۷. | اِلفِنباین، یوزف، ''بلوچی'' در ''راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم، زبان‌های ایرانی نو''، ویراستار اشمیت رودیگر، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۸۲-۱۳۸۳، ص۵۷۷. | ||
*[[عناصر فرهنگی بلوچ]] | |||
[[رده:علوم انسانی]] | [[رده:علوم انسانی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ اوت ۲۰۰۸، ساعت ۰۰:۲۳
بلوچ نام یکی از اقوام ایرانی در ایران و پاکستان و افغانستان است. مردم بلوچ‌تبار در جنوب شرقی ایران و شرق پاکستان ساکنند. زبان بلوچی یکی از زبان‌های ایرانی شاخه شاخه شمال غربی است.
نخستین ظهور بلوچان در آثار تاریخی در کتاب حدودالعالم (۹۸۲م/۳۷۲ق) و نیز در مقدسی (حدود ۹۸۵/م/۳۷۵ق) با نام بلوص است.
در شاهنامه ذکر مسکن این قوم در حدود شمال خراسان امروزی آمده‌است. در کتابهای جغرافیائی از این ملت (همراه با طایفه کوچ - یا قفص) در حدود کرمان یاد می‌شود. پس از آن بر اثر عوامل تاریخی این ملت بلوچ به کناره‌های دریای عمان رسیده و در همانجا اقامت کردند. اکنون قسمتی از بلوچان در دورترین قسمت جنوب شرقی ایران و قسمتی دیگر در غرب کشور پاکستان امروزی جای دارند. مجموع این ناحیه بلوچستان خوانده می‌شود که بر حسب مرزهای سیاسی به بلوچستان ایران، و بلوچستان پاکستان تقسیم می‌شود. گروهی از بلوچان نیز در قسمت جنوبی افغانستان و جنوب غربی پنجاب و طوایفی از آنها نیز در کرمان و لارستان و سیستان و خراسان و ارمنستان و کشورهای عربی سکونت دارند. بعضی مهاجران بلوچ در جستجوی کار و کسب معاش به گرگان و حتی جمهوری ترکمنستان رفته و در آن نواحی ساکن شده‌اند.
بلوچ به چندین طایفه تقسیم می‌شوند.
همچنین این قوم دارای ۳۶ تیره‌است که مهمترین آنها عبارتند از: نتوزهی(میرجاوه لادیز جون آباد)، گنگوزهی(گزو پشت کوه)، حسین بر(گشت سراوان جالق)، میرکازهی(اسکل آباد)، زنگی زهی(سراهی خاش)، بهادرزهی(سازینک)، جری زهی (زاهدان)، شنبه زهی، شه کرم زهی می‌باشد. که در مرکزیت خاش و مناطق میر جاوه گوهرکوه میباشند.
بزرگان بلوچ
- فیض محمد بلوچ
- عباس پروین
- دادشاه
- رحم علی
- حمل جییند
- کمال خان هوت
- مير پسند خان
- شهباز قلندر
- سید ظهور شاه هاشمی
- مست توکلی
- ملا فاضل
پانویس‌ها
اِلفِنباین، یوزف، بلوچی در راهنمای زبان‌های ایرانی، جلد دوم، زبان‌های ایرانی نو، ویراستار اشمیت رودیگر، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۸۲-۱۳۸۳، ص۵۷۷.
